خودشکوفایی

تعریف علمی
خودشکوفایی (Self- Actualization)را می توان "توانایی درک ظرفیت های بالقوه و انجام چیزی که می توان انجام داد، یا تلاش برای انجام دادن و لذت بردن" تعریف نمود. خود شکوفایی، شایستگی است که افراد را قادر می‌سازد دست به هدف یابی بزند و سپس خودشان به همان هدف های مطرح شده نائل شوند. این خود افراد هستند که ارزیابی می‌کنند چگونه احساس موفقیت را درک کنند، بنابراین، می توان گفت که این شایستگی با عزت نفس رابطه ای بسیار نزدیک دارد.
بار – آن(Bar-On)، اینگونه دست به تعریف خود شکوفایی زده است :
"خود شکوفایی فرآیند کوشش برای واقعی ساختن استعدادها، توانایی ها، و ظرفیت های بالقوه افراد است. این امر مستلزم توانایی برای تنظیم و تکامل اهداف است. این شایستگی به واسطه ی دریافت احساساتی مبتنی بر علائق و مشاغل شکل می پذیرد. خودشکوفایی، تلاشی است که تمامی زمان طول عمر را متوجه خود می گرداند و منجر به غنی ساختن زندگی خواهد شد"(هوش هیجانی و رهبری سازمانی – مارسیا هاگس و دیگران – علی محمد گودرزی – مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی).
آبراهام مازلو(Abraham Maslow) روانشناس معروف، احتمالاً اولین کسی بوده است که به شناسایی عامل خودشکوفایی پرداخته است.
مازلو تأکید می کند که ما باید طوری زندگی کنیم که نیروی بالقوه خود را تأمین کنیم و یا این که از احساس نارضایتی برخوردار گردیم. خودشکوفایی، فرآیند واقع گرا بودن نسبت به ماهیت اصلی مان می باشد و دیگر آن که، کوشایی کامل (تلاش زیاد) نسبت به پرورش استعدادها را دربر می گیرد. این مؤلفه شامل مفاهیم رشد، انگیزش و مواجهه با "مورد نیازبودن" می باشد. مازلو بعداً به ارائه تعریف مجدد از خودشکوفایی پرداخت که به عنوان تابعی از تجربه های بلندمرتبه تلقی می شود، و برخاسته از ابعاد خاصی از این بیانیه است که اظهار می دارد بعضی از افراد خودشکوفایی را همراه با برخورداری از تجربه های عرفانی، تداعی می کنند. اگرچه آن گروه از افراد سعادتمندی که تجربه های عرفانی دارند، یقیناً در مسیر خودشکوفایی واقع هستند، اما بسیاری از تجربه های معمولی دیگری هم از این مهارت وجود دارند که در زندگی عادی روزمره، قابل شناسایی می باشند.
در مدیریت نیروی انسانی بهتر است بدانیم که :
همه ما دارای یک فراخوان درونی هستیم باید در حد توان خود، بهترین باشیم. این ندای درونی برای بعضی از ما بسیار بلند و پایدار است، در حالی که ممکن است برای بعضی دیگر به صورت یک نجوای ضعیف باشد.
خودشکوفایی در کسب و کار امروزی نیز نقش مهمی ایفا می نماید. سالانه، میلیون ها دلار خرج می شود تا کارهای تیمی رونق گیرند و کارکنان رشد پیدا کنند و انگیزش بالایی حاصل نمایند تا بالاترین و بهترین عملکرد خود را از خود ارائه دهند. در این برهه، خودشکوفایی، قلب موفقیت سازمانی درنظر گرفته می شود. استین و بوک دریافته‌اند بین پنج عامل کلی موفقیت، خودشکوفایی بیشترین اهمیت را دارا می باشد. بنابراین، خودشکوفایی یکی از مهمترین عوامل برای سازمانها مطرح می شود تا بتوان به کمک آن، تمایل به رشد کارکنان را مشخص نمود.
تأمل و دقت کافی مدیران سازمان ها و کارشناسان منابع انسانی و کارگزینی در زمان ارتقاء شغلی، جابجایی و استخدام به میزان شایستگی خودشکوفایی نقش بسیار مهم و بلکه حیاتی دارد. این امر بویژه در مشاغل مدیریتی و مشاغلی که نیازمند حدودی از رهبری است ضرورت دارد.
چگونه می توان هوش هیجانی خود را سنجید؟

با استفاده از آزمون EQ می توانید به راحتی خود را در این زمینه محک بزنید.

شما میتوانید بقیه شاخص ها را از اینجا مطالعه کنید.